ARIF-AGA KOMATINA POGINUO BRANEĆI RODNI GRAD, POSLJEDNJI NOVOPAZARSKI GRADONAČELNIK

Uz veleljepnu Altun-alem džamiju i njen mekteb nalazi se mezarje sa oko 50 nišana. Neposredno iza klupe, smještene na lijevoj strani ulaznog prostora, koji vodi u džamijsko dvorište (harem) nalaze se nišani sa pravougaonim santračima, koji obilježavaju mezar posljednjeg predsjednika novopazarske općine-beledije iz osmanskog perioda Arif-age Komatine. On je poginuo hrabro braneći prilaze svom rodnom gradu (u svojstvu glavnog organizatora i komandanta odbrambenih snaga mještana) od vojske Kraljevine Srbije.

Kada sam 1996. godine pisao za “Sandžačke novine” tekst o ovoj znamenitoj ličnosti, razgovarao sam sa unukom Arif-age, rahmetli Jusufom Komatinom, i on mi je tom prilikom dao nekoliko zanimljivih informacija.

Rekao mi je da nisu uspjeli da sačuvaju nijednu Arif-aginu fotografiju. Fotografija je postojla, ali je tokom savezničkog bombardiranja Novog Pazara početkom novembra 1944. godine stradala.
Po kazivanju njegovaog unuka, Arif-aga je bio visok, naočit brkajlija, uvijek elegantno odjeven, sa obaveznim fesom na glavi.

Inače, rođen je 1876. godine u Novom Pazaru
Bio je human čovjek, koga su njegovi sugrađani veoma voljeli i cijenili.
Borbe za Novi Pazar trajale su od 6. do 10. oktobra po starom kalendaru, odnosno od 19 do 23. oktobra 1912. godine po novom kalendaru.
Prema meomoarima Omera-efendije Koničanina, Arif-aga je poginuo već prvog dana borbe, to jest 19. oktobra u borbama koje su se vodile “na graničnoj liniji kod Batnjika”.

Tom prilikom poginulo je još 15 do 20 novopazarskih Bošnjaka, a približno toliko je i ranjeno.
Međutim, rahmetli Jusuf Komatina mi je 1996. godine rekao da taj podatak nije tačan i prema porodičnom sjećanju Arif-aga je poginuo u 36 godini života u utorak 22. oktobra, oko ićindije od srpske artiljerije.
Dakle poginuo je dan uoči ulaska srpske vojske u Novi Pazar ostavivši iza sebe osmogodišnjeg sina Šabana i četvorogodišnju ćerku Vedžihu.

U odbrani Novog Pazara poginulo je oko 300, a ranjeno oko 700 branitelja.
Novi Pazar je napadalo 23.000 srpskih vojnika sa 36 topova, a branilo ga je 10.000 do 12.000 branitelja sa 10 topova.
Nakon njegove i ženine smrti sin Šaban i kćerka Vedžiha odlaze da žive u Tursku kod njegove sestre Elmas –hanume.
Arif-agina kćerka je bila udata za sina osmanskog prestolonasljednika, gdje je i njegov sin Šaban odrastao, Šaban je veoma rano ostao bez oba roditelja.

mezar Arif-age Komatine

Prisutni: osmanski načelnik sreza Novi Pazar Nazmi bej, kajmakam iz Novog Pazara, osmanski oficiri: Husein-efendija i Šefki efendija – poručnici,; djelovođa i blaganik novopazarske beledije-općine Adem H. Pluncević, Mustajbeg Čavić sa nakrivljenim fesom – veleposjednik, Arif-aga Komatina, predsjednik novopazarske beledije-općine, Jusuf-aga Komanović Pazarac, Ibrahim-efendija – sekretar načelstva, Jako Jaković Jevrejin, sedi Derviš-beg žandarmerije iz Novog Pazara, Rasim Koman student iz Novog Pazara i drugi.

Poseta Novopazaraca u Rašku 27. VIII 1908. godine

Piše Esad Rahić