Zima je tek počela, a parametri Aplikacija Agencije za zaštitu životne sredine kao i „AirVisual“-a konstantno su u porastu kada je Novi Pazar u pitanju.
Već par dana magla se ne diže, pa se građanima često desi da kad pogledaju kroz prozor na trenutak ne znaju koje je doba dana. Neprijatan miris se širi gradom, a izlišno je i komentarisati koliko je sve ovo štetno za zdravlje.
U Novom Pazaru je u februaru 2020. otvorena automatska mjerna stanica, koja zagađenje očitava svakog sata, pa su na sajtu Agencije za zaštitu životne sredine parametri dostupni svima. Najveća zagađenja vazduha su kad počne grejna sezona.
– Trenutno najveći zagađivači su ložišta koja koriste takozvana fosilna goriva, a znamo da se veliki dio grada grije na ugalj i mazut. Takođe, glavna gradska toplana, koja koristi mazut, nalazi se centru Novog Pazara. Još dvije toplane, u okviru ovog preduzeća, koje grijju po nekoliko zgrada u drugim djelovima grada, koriste ugalj, dok individualna ložišta većinom koriste drva i ugalj – kaže načelnik Odeljenja za zaštitu životne sredine u Gradskoj upravi Novog Pazara Ivan Milanović.
Milanović ističe da bi se smanjilo zagađenje vazduha potreban je dugoročni plan, pa je planirano da se glavna toplana izmjesti iz centra grada i preorijentiše na korišćenje biomase. Uz to, radi se na pošumljavanju grada i okoline, te je ove godine zasađeno 40.000 novih stabala.
– Sa zdravstvene strane gledano, problem aerozagađenja u našem gradu je višestruk, ozbiljan i sve veći – kaže za Danas Selma Bihorac, doktorka Zavoda za javno zdravlje u Novom Pazaru.
Ona dodaje da će svi osjetiti promjene u disanju, neki manje a neki više.
– Najrizičnija grupa su, svakako, hronični plućni i kardiovaskularni pacijenti, oni koji boluju od astme i drugih hroničnih bolesti. Čađ može imati negativno dejstvo i na nervni sistem, kao i na razvoj maligniteta. U bolnicama se beleži veći broj akutnih respiratornih infekcija, veći broj pogoršanja osnovnih bolesti, potreba za povećanjem doze nekih lekova – objašnjava naša sagovornica.
Dr Bihorac objašnjava da bi, s obzirom na to da se belježe najveća zagađenja u večernjim satima, od 18 časova, do 23, najbolja zaštita bila da građani uopšte ne izlaze u tom periodu.
– Najmanja zagađenost je u jutarnjim satima, pa se preporučuje da tada obave svoje obaveze napolju. A, preporuke sa aspekta javnog zdravlja, odnosile bi se na sve građane Novog Pazara – redukcija saobraćaja bi u velikom procentu smanjila produkciju zagađujućih supstanci. Takođe, uvođenje „večernjih šetnji’’, odnosno zabrana saobraćaja posle 18 časova bila od velikog značaja. Ovom prilikom bih apelovala na sve one koji koriste nedozvoljene vrste energenata, to jest razni otpad za loženje, da to ne čine – savjetuje ova doktorka.
Kada i kako će se pristupiti riješavanju problema zavisi od svakog pojedinca, ali i od nadležnih institucija i od same lokalne vlasti.
Podsjetimo na trenutnu situaciju, a to su velika gustina stanovnika, masovna izgradnja stambenih ustanova u strogom centru grada, nepostojanje filtra na industrijskim postrojenjima, manjim fabrikama, veliki broj individualnih ložišta, koja koriste fosilna goriva.
Tu, međutim, nije gotov spisak. U Novom Pazaru je gust, a reklo bi se, nepotreban saobraćaj, a sve to zajedno, baš kao i što su naveli naši sagovornici, utiče na zagađenje i daje „crvenu ili ljubičastu boju“ na zastavici Novog Pazara, koje označavaju zagađen ili vrlo zagađen vazduh.
(Danas)
