Zemaljska antifašistička vijeća koja su uspostavljena tokom drugog svjetskog rata u Jugoslaviji:
1. Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine 25. novembra 1943.
2. Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Crne Gore i Boke (1943. – 1944.), kasnije Crnogorska antifašistička skupština narodnog oslobođenja – CASNO od 1944.
3. Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Hrvatske 20. jun 1943.
4.Antifašističko sobranje narodnog oslobođenja Makedonije, 1944. (Inicijativni organi za Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Makedonije, 1943.)
5. Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Sandžaka 20. novembra 1943 (1943. – 1945.)
6. Slovensko narodnooslobodilačko vijeće (Slovenski narodnoosvobodilni svet, 1944.)
7. Velika antifašistička narodnooslobodilačka skupština Srbije, 1944.
Na drugom zasjedanju AVNOJ, u Jajcu 29. i 30. novembra 1943. u Odluci o izgradnji Jugoslavije na federativnom principu jasno je navedeno da će jugoslavenski federalizam obezbijediti „punu ravnopravnost naroda Srbije, Hrvatske, Slovenije, Makedonije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine“, iz čega se može zaključiti da je na taj način faktički definirano da će se jugoslavenska federacija sastojati od šest jedinica. U ovoj odluci nije bilo govora o autonomnim pokrajinama ili oblastima, ali je spomenuto da će se „nacionalnim manjinama u Jugoslaviji obezbijediti sva nacionalna prava“. To je značilo da se statusom federalnih jedinica pokušavalo riješiti pitanje ravnopravnosti nacionlanih zajednica u Jugoslaviji, a statusom autonomnih pokrajina ili oblasti se pokušavalo riješiti pitanje položaja nacionalnih manjina Zbog toga, Vojvodina, Kosovo i Sandžak nisu dobili status federalnih jedinica, iako je o tome bilo puno debata u vrijeme rata. Historijske, regionalne i etnokonfesionalne specifičnosti Sandžaka kao teritorijalno-političke jedinice s heterogenom demografskom strukturom, uslovile su njegov poseban položaj i status tokom rata, ali i u procesu konstituisanja federativne Jugoslavije. Prema odlukama najviših tela NOP, specifičnosti Sandžaka kao jugoslovenske regije je trebalo izraziti formiranjem zasebnog veća. Tako je na skupštini od 250 delegata, izabranih prethodno u pet oslobođenih srezova (od ukupno osam) u Pljevljima 20. novembra 1943, formirano ZAVNO Sandžaka. Ono, prema Rezoluciji o osnivanju, stoji na “čelu NOB kao najviše političko telo i pretstavništvo” naroda Sandžaka. U Rezoluciji kao i u drugim dokumentima poziva se “narod Sandžaka”, “Sandžaklije”. Međutim, do odluke da Sandžak nema osnova za posedovanjem vlastitog AVNO došlo se u vrhu KPJ krajem 1944. AVNO Sandžaka je postojalo, delovalo je pasivno tokom godine i četiri meseca, i nije se drugi put sastalo ni konstituisalo u tijelo sa obilježjima vlasti. Mimo volje sandžačkih predstavnika, Predsedništvo AVNOJ početkom 1945, zauzelo je stav o jednostranoj podjeli Sandžaka između dvije federalne jedinice, Srbije i Crne Gore. Ovo pitanje je u očekivanju kraja rata trebalo što prije riješiti, ali i odrediti konačne granica svih šest federalnih jedinica.
AVNO Sandžaka se sastalo 29. marta 1945, u Novom Pazaru da bi donelo odluku o podjeli ove oblasti i svom raspuštanju. AVNOS je ukinut 29. marta 1945. godine na zasjedanju u Novome Pazaru, a područje pod upravom ZAVNOS-a podijeljeno je između SR Crne Gore i SR Srbije, Na zasjedanju u Novome Pazaru 29. marta 1945. ZAVNO Sandžaka zaključilo je podijeliti područje Sandžaka između Crne Gore i Srbije, i time raspustilo to tijelo javne uprave. Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Sandžaka poslužilo je svrsi rasplamsavanja narodnooslobodilačke borbe i širenja narodnooslobodilačkog pokreta, ali nije uspjelo prerasti u saveznu jedinicu Nove Jugoslavije. Odluka o podjeli Sandžaka donijeta je na sjednici Predsjedništva AVNOJ-a bez prethodnoga izjašnjavanja naroda, suprotno volji dijela političkog rukovodstva ovog upravnog područja, utjecala je da jedan dio vodećih ljudi Sandžaka ne sudjeluje u njezinoj primjeni. Za dio manjine radilo se o »političkoj grešci«.Sreten Vukosavljević,predsjednik i Mirko Ćuković, treći potpredsjednik ZAVNO Sandžaka, odbili su nazočiti poslijednjemu zasjedanju ZAVNO Sandžaka. Oni nisu ni potpisali odluku od 29. marta 1945., već su to učinili prvi potpredsjednik Murat Ševarović i drugi potpredsjednik Dušan Ivković
