Jedan od najvećih junaka u historiji Bošnjaka, bosanski paša, gradačački kapetan iz begovske obitelji Gradaščević, Zmaj od Bosne – Husein Gradaščević, kao vođa bosanskog ustanka sa vojskom od 25000 vojnika boravio je u jednom trenutku u Tutinu i Novome Pazaru.
U Vilajetu Bosna 1831. godine Husein Gradaščević izabran je za vođu ustanka i pokreta za bosansku autonomiju. Tokom pobune Gradašćević je otjerao vezira i druge protivnike autonomije i postao upravitelj Bosanskog pašaluka, ali je stalno tražio za to i potvrdu iz Istanbula. Pošto nije naišao na odobravanje iz Istanbula, Husein Gradaščević je krenuo put Kosova da se sukobi sa vojskom velikog vezira koja je bila daleko bolje naoružana i tom prilkom prošao preko teritorije Sandžaka. Sandžak je tada bio u okviru Vilajeta Bosna, a stanovništvo je bilo uključeno u prihvatanju vojske na putu do Kosova. U Novom Pazaru je vojska Gradaščevića bila lijepo primljena, a vojnicima naređeno da lijepo postupaju i da se na narod ne udara namet i glob.
Bosanska vojska za autonomiju boravila je i na području današnjeg Tutina. Husein-kapetan je najprije zauzeo Pać a u bici u blizini Štimlja na Kosovu, 18. jula 1831 godine, u širem krugu Upijane, Zmaj od Bosne je savladao vojsku velikog vezira i potom odlučio da ne nastavi dalji pohod. Tom prilikom Gradaščević je zarobio 2000 vojnika velikog vezira i kompletnu arhivu Mustafa paše.
Gradaščević je sa vojskom 23.avgusta 1831. godine iz Prištine krenuo nazad ka Novom Pazaru. U povratku Bošnjaci Novog Pazara su ga sa oduševljenjem dočekali. Vitez od Bosne, Gradaščević je vodio silnu vojsku, a među njegovim kapetanima bio je Mustafa Mujo Gračanica, predak Hajrudin age Hadžimujovića koji se kasnije trajno nastanio u Novom Pazaru. Prilikom boravka u Novome Pazaru, Husein Gradaščević je ostavio svojih 500 vojnika koji su tu i ostali i čiji brojni potomci i danas žive u Novome Pazaru.
Zmaj od Bosne, se vratio u Bosnu, gdje se proglasio bosanskim vezirom u činu paše sa tri tuga, 12. septembra 1831. godine.
Drugi krug borbi sa sultanovom vojskom započeo je u decembru 1831. godine, kada su jedinice bosanske vojske napadnute u Tutinu od strane vojske velikog vezira. I tada je bosanska vojska nanijela poraz vezirovim trupama. Prema narodnoj legendi bosanska vojska oko Tutina, koji je tada bio tek malehna varošica, toliko je tutnjala zbog borbi da je kasnije ta varošica i dobila ime Tutin. Zbog velike zime bosanska vojska je bila raspuštena i vojnici vraćeni kućama.
Međutim, nakon bitke izvan Sarajeva, 17. i 18. maja 1832. godine vojska Huseina Gradašĉevića je poražena, a Gradaščević je izabrao da radije umre u nošnji svojih očeva. O velikom junaštvu Gradaščevića i bosanske vojske i danas pripovijedaju potomci u Tutinu i Novome Pazaru i još se pjeva pjesma na veseljima: „ Sa Gradašca b’jele kule, Zmaja od Bosne, sokolovi zakliktali, kajde žalosne, umrla je vjerna ljuba, Husein begova, jer izgubi gospodara, srca svojega,…“
