Murat Kusturica, otac čuvenog reditelja Emira Kusturice, bio je jedan od hrabrih partizanskih prvoboraca koji su se borili protiv fašizma i domaćih izdajnika tokom Drugog svjetskog rata. Fotografija iz 1944. godine, nastala u Vršcu, svjedoči o njegovom angažmanu kao pripadnika OZNE, organizacije koja je neumorno radila na čišćenju preostalih četničko-kolaboracionističkih grupa koje su sarađivale s nacistima i Italijanima.
OZNA, kao organ unutrašnje bezbjednosti, bila je ključna u neutralizaciji snaga koje su prijetile narodnooslobodilačkoj borbi i njenim postignućima. Murat Kusturica, poput mnogih drugih boraca, dao je sve od sebe da sačuva oslobođene teritorije i omogući miran život novoj Jugoslaviji. Svjedočanstvo Abdulaha Sidrana o ovom periodu ukazuje na težinu i značaj zadatka koji su preuzeli na sebe pripadnici OZNE, među kojima je bio i Murat.
Međutim, ono što stvara gorčinu u današnjim danima jeste činjenica da sin Murata Kusturice, Emir Kusturica, umjetnik svjetskog renomea, stoji rame uz rame sa Miloradom Dodikom na obalama Drine i pjeva pjesme koje veličaju lik i djelo Draže Mihailovića, vođe četničkog pokreta koji je u historiji ostao upamćen po svojim zločinima nad civilnim stanovništvom, posebno nad muslimanima u Sandžaku i Bosni.
Ova kontradiktornost između očevog naslijeđa i sinovljeve današnje politike nije samo moralna dilema, već predstavlja duboko ponižavanje borbe svih onih koji su svoje živote rizikovali i davali za ideju slobode i bratstva među narodima Jugoslavije. Draža Mihailović, čije se ime danas uzdiže kroz pjesme na Drini, bio je simbol kolaboracije sa okupatorom i nacionalističke politike koja je težila stvaranju homogene srpske države po cijenu tuđih života.
Murat Kusturica je bio čovjek sa idealima, čovjek koji se borio za budućnost oslobođenu mržnje i podjela. S druge strane, njegov sin Emir, čini se, zaboravlja te vrijednosti u svojoj podršci Dodikovoj politici i veličanju historijskih ličnosti koje predstavljaju sve suprotno od onoga za šta se njegov otac borio.
Ova fotografija iz 1944. godine podsjeća nas na časne ljude poput Murata Kusturice, ali nas istovremeno tjera da se zapitamo kako se historija može tako lako iznevjeriti i kako se porodice, nekada simboli borbe protiv fašizma, danas nalaze na potpuno suprotnim stranama moralnog kompasa. Da li je to cijena umjetničke slobode ili jednostavno zaborav prošlosti? Bilo kako bilo, ovakvi momenti nas uče da je potrebno stalno podsjećati na pravu istinu i vrijednosti za koje su mnogi dali svoje živote.
Murat Kusturica, partizanski prvoborac i otac Emira Kusturice. Fotografija nastala 1944. godine u Vršcu, gde je kao pripadnik OZNE radio na uklanjanju poslednjih četničko-kolaboracionističkih grupa, o čemu je svedočio Abdulah Sidran. A danas Muratov sin sa Dodikom na Drini peva… pic.twitter.com/xYYdsZ5mpA
— Kosta Konstantinović 🇪🇺🇺🇦🇬🇪 (@KostaKonstan) August 21, 2024