Karađorđe Petrović, vođa Prvog srpskog ustanka i jedan od najkontroverznijih ličnosti u srpskoj historiji. Sjenica ga pamti po genocidu i razmjerama etničkog čišćenja koje savremena historija ne pamti, ali ništa bolje nisu prošli ni ljudi u njegovom neposrednom okruženju, ipak, o tome se nerado govori.
Prva žrtva Karađorđeve preke naravi i teškog karaktera bio je niko drugi do njegov otac, Petar. Njega je srpski vožd ubio u Sremu, gdje je porodica u to vrijeme živjela sklonivši se od krvne osvjete zbog ubistva braće Topuzovića iz Pešterskog sela Žabrena, zaseok Petrovo polje. Srbi izbjegavaju da pišu i nerado pričaju o tome, jer se to ne uklapa u kasniji mit koji je nastao o Karađorđu. Postojali su čak historičari koji su tvrdili da je riječ bila o očuhu, a ne o ocu, kao da bi to opravdalo sam čin – kaže za Dnevno.rs Dobrica Jovičić, historičar iz Smedereva. On objašnjava da je skoro sigurno bila riječ o Karađorđevom ocu jer događaj pominju neki izvori iz tog vremena.
Petar je navodno htio da se vrati u Srbiju, a Karađorđe je to smatrao povredom časti i velikom sramotom. Priča kaže da je na odlasku pucao ocu u leđa, a da je ovoga dotukao neko iz Karađorđeve pratnje. Po povratku u Srbiju, 1796. godine, vožd se ispovedio i zamolio za oproštaj, koji je od crkve dobio. Kako bilo, ako ovdje i postoje historijske nedoumice, stvar oko jednog drugog “porodičnog” ubistva sasvim je jasna – Karađorđe je 1806. godine ubio brata Marinka, kojeg je objesio od direkt kapije.
Usred Prvog srpskog ustanka do Karađorđa je stigla vijest o tome da njegov brat napada djevojke po Topoli. Vožda je uhvatio nekontrolisan napad bijesa. Otišao je kući, pretukao brata i lično ga objesio. Potom je sestrama danima branio da Marinka skinu i dostojno sahrane. Od Karađorđeve preke naravi stradao je veliki broj srpskih vojskovođa onog vremena.
“Vođa Prvog srpskog ustanka je bio surov čovjek. Sa današnjeg stanovišta, moglo bi se reći da je bio i psihički poremećen. Ubijao je bez suda i suđenja, u afektu i bijesu. Sigurno je 90 odsto ljudi koji su ubijeni ovako ili za koje je on naredio da budu ubijeni zapravo smaknuto bez valjanog razloga, zato što su se u tom trenutku zamjerili voždu”, objašnjava historičar Jovičić.
Karađorđe je tako na skupštini knezova i vojvoda ubio svog prvog političkog protivnika – kneza Teodosija Marićevića, koji mu je protivrječio. Vođa Srba je to protumačio kao pokušaj otimanja vlasti. Savremenici pišu da je vožd često zapadao u čudno raspoloženje i ćutnju koja bi trajala danima. Kada bi konačno progovorio, urlao bi u jarosti i batinama rješavao sporove.
“Ubijao je ljude u trenutku, uglavnom uz opasku ‘po duša te’. Time bi označavao da ta smrt ide ‘njemu na dušu’ “, kaže Jovičić.
Foto: Profimedia
Tešku Karađorđevu ruku osjetile su vojvode pop Luka Lazarević i Mladen Milovanović koga je Karađorđe brutalno pretukao i potom pucao u njega dok je ovaj lježao na zemlji.
“Srbi ne pričaju o ovome jer bi to bacilo sjenku na sve što je Karađorđe uradio kao vojskovođa i ustanik. Ja o tome ne predajem đacima u školi, a toga nema ni u udžbenicima. Bilo šta negativno o njemu naružilo bi mit koji se vijekovima stvarao”, zaključuje Dobrica Jovičić.
Treba dodati i nekoliko epizoda iz života srskog vožda koje bilježi srpska beletristika. Boško Petrović, naime, u svom remek-djelu, romanu “Pevač”, takođe piše kako je Karađorđe bio preke naravi, ilustrujući to epizodom u kojoj vođa Prvog srpskog ustanka odsjeca penis jednom srpskom dječaku. Hstorija će ga zapamtiti kao velikog vojskovođu i borca za slobodu Srba, ali je činjenica da je Karađorđe imao svoju i te kako mračnu stranu.
Piskav glas srpskog vožda
Karađorđe Petrović je bio gorostas visok preko dva metra. Međutim, glas nije odgovarao ovoj impozantnoj pojavi. Savremenici su zapisali da je imao visok, tanušan i neobično piskav glas.
“Možda je Karađorđe nekada i imao jak glas, ali je on propao od rakije koju je stalno pio. Vuk Karadžić je zapisao koliko su Rusi bili oduševljeni Karađorđevom pojavom i razočarani njegovim glasom koji mu uopšte nije priličio”, priča historičar Dobrica Jovičić. On kaže da je moguće da u ovome vjerovatno leži i dio objašnjenja voždovog prekog karaktera i činjenice da se ponašao neuravnoteženo, i zašto je stalno vikao.
