Sastanak kineskog predsjednika Xi Jinpinga i španskog premijera Pedra Sancheza, održan 11. aprila 2025. godine u Pekingu, održan je u atmosferi sve izraženijih geopolitičkih i trgovinskih tenzija između vodećih svjetskih sila. Xi je iskoristio ovu priliku da pozove Evropsku uniju na jaču saradnju s Kinom u cilju zaštite globalne trgovinske stabilnosti i suprotstavljanja unilateralnim potezima, aludirajući pritom na pooštrene carinske mjere koje Sjedinjene Američke Države predvode pod uticajem bivšeg predsjednika Donalda Trumpa.
Trump, koji se ponovo pozicionira kao favorit za Bijelu kuću, najavio je drastično povećanje carina na kinesku robu do čak 145%, što je izazvalo snažne reakcije u Pekingu. Xi Jinping je u tom kontekstu naglasio da Kina vidi Evropsku uniju kao ključnog partnera u izgradnji multipolarnog svijeta u kojem bi se oduprli dominaciji jedne sile u međunarodnim ekonomskim odnosima.
Španski premijer Pedro Sanchez odgovorio je pozivima na dijalog, ističući potrebu za balansiranijim ekonomskim odnosima između EU i Kine. Evropa, prema njegovim riječima, ne bi smjela biti pasivni posmatrač dok se oblikuju novi globalni trgovinski tokovi. Iako je iskazao interesovanje za kineske investicije u Španiji, jasno je poručio da očekuje veću otvorenost kineskog tržišta i spremnost Pekinga da uzme u obzir evropske zahtjeve i standarde.
Evropska unija već godinama bilježi izražen trgovinski deficit s Kinom, koji je samo prošle godine premašio 300 milijardi dolara. Uprkos ponovljenim pozivima evropskih lidera na pravedniju trgovinsku razmjenu, Kina nastavlja sa snažnom izvozno orijentisanom strategijom, čime dodatno povećava ekonomsku neravnotežu.
Xi Jinping je u svom govoru posebno istakao važnost izgradnje multipolarnog svijeta i uloge Evropske unije kao stuba globalne stabilnosti i ekonomske ravnoteže. Poruke koje su poslane iz Pekinga jasno ukazuju na kinesku strategiju jačanja savezništava izvan okvira američkog uticaja, a Evropska unija se sada suočava s ključnim pitanjem: hoće li prihvatiti ruku saradnje koju nudi Peking ili će nastaviti da balansira između transatlantskih veza i rastuće kineske ekonomske sile.
Iako sastanak nije donio konkretne sporazume, njegovi dugoročni efekti mogli bi uticati na redefinisanje odnosa unutar globalne trgovinske arhitekture. U središtu svega ostaje pitanje – može li Evropa pronaći svoju nezavisnu poziciju u sve kompleksnijoj igri moći između Pekinga i Washingtona?