Inicijativa BNV-a da se uspostavi specijalni status za Sandžak, i dodatno pismo koje je iz Bošnjačkog nacionalnog vijeća (BNV) uputilo zvaničnicima Srbije i Crne Gore, dodatno je uzburkalo javnost u Sandžaku i zbunilo najveće poznavaoce naše političke scene. Redakcija Sandžak Danas ispitala je historijske činjenice, političke okolnosti i ostale fakte, pa je nakon toga u dva teksta pokušala doći do okvirnih zaključaka.
Stara inicijativa o specijalnom statusu Sandžaka iz 1991.godine, propao je pokušaj da se predstavi kao novi projekat od strane Izvršnog vijeća BNV-a. Da se radi o staroj inicijativi potvrda su saopštenja, terminologija i zaključci isti kao nekad, samo su memorandumi i pečati različiti.
Ova inicijativa obuhvata 14 opština (šest u Srbiji i osam u Crnoj Gori) i u kojoj bi status konstitutivnog naroda imali Bošnjaci,Srbi, Albanci i Crnogorci. Od svih parlamentarnih stranaka u Sandžaku jedino je stranka SDA podržala Incijativu, ali ni tu odluka nije bila jednoglasna jer su članovi GO SDA Sjenice glasali protiv. Inicijativu kao zvaničan stav stranke SDA promoviše Sulejman Ugljanin, što se može zaključiti iz izjave:
„Srbi i Crnogorci ne gube ništa, naprotiv, dobijaju i očekujemo njihovu punu podršku. Kao najbolji model za trajno rešenje jugoslovenske krize, ponovo se nameće koncept Badinterove komisije iz novembra 1991. godine, jer međunarodna zajednica do danas nije našla bolje rešenje koje garantuje stabilan i trajan mir, sigurnost i saradnju na Balkanu. Od danas više niko nikada ne može reći da Bošnjaci ne traže ništa ili da ne znaju šta hoće.“- rekao je Ugljanin.
Pozivanje na novembar 1991.godine od strane Sulejmana Ugljanina i pokušaj da taj referendum sprovede u sadašnjim uvjetima i okolnostima je nemoguć iz tri razloga:
1 – Moramo uzeti u obzir da je to bilo predratno vrijeme u bivšoj nam zajedničkoj državi! U takvoj predratnoj atmosferi pojavio se ogroman broj srpskih paravojnih formacija u svim republikama bivše SFRJ, koji su ugrozile životnu egzistenciju i opstanak prevashodno našeg naroda. Pa je samim tim referendum bio kao odgovor na takve životne okolnosti i ujedno se ukazala moguća opastnost koja je prijetila Bošnjacima.
Iz sadašnjeg ugla gledanja referendum je imao za cilj skretanja pažnje svijetu na problem Sandžaka,pod tim i takvim okolnostima Bošnjaci su bili jedinstveni, a sada Ugljanin nema jedinstvenu podršku naroda.
2 – Vrijeme koje je došlo nakon promjene Miloševićevog režima, kada je Sulejman Ugljanin bio ministar u Vladi Republike Srbije, tada je on zastupao političke stavove da Bošnjaci nakon rata u Bosni imaju sva prava zagarantovana evropskim poveljama, i da on nikada nije zagovarao autonomiju Sadžaka. Političar može revidirati svoje stavove i to nije upitno, ali sa druge strane izgubio je kredibilitet moralni, kao i kontinuitet politički da se predstavlja kao jedini borac za “autonomiju Sandžaka”. Dokaz ovoj argumentaciji su sljedeće dijametralne izjave
3 – Potpisnici referenduma u predratnim okolnostima kada je prijetilo istrebljenje Bošnjaka sa prostora Sandžaka su Rasim Ljajić, Kasim Zoranić, Fevzija Murić i Azem Hajdarević, i svi oni više nisu funkcioneri stranke SDA, nego su članovi durgih političkih organizacija. Pa vođeni zdravorazumskom logikom i sama stranka SDA gubi pravo na kontinuitet i kredibilitet kada je referendum u pitanju, pošto potpisnici referenduma nisu članovi ove stranke.
Nastavlja se….