Turbo-folk ima potpuno jasnu polarizaciju, ‘zna se’ šta je za muškarce, šta za žene

Turbo-folk ima potpuno jasnu polarizaciju, ‘zna se’ šta je za muškarce, šta za žene

„Kao dijete kazni me, kao ženu spasi me“, „robinja sam tvoja, ubij me“, „pred vratima spavala kao pas“, „ja bih opet bila tepih po kome ti gaziš“, „volim ukus tvoga đona“, „udari me jako da me zaboli“, „za moje dobro gazi me“, „izbaci me kao da sam đubre…“, „možeš da me siluješ, možeš da me ubiješ, svejedno je“, ili „ja joj zviznem nogom par šamara, i onda ona prestane da smara“, „od batina sam te odro“, „strašno sam patio, sve dok sam tebe mlatio“, „da si više mrtva, više bi se slagali“… – to su samo neki od stihova domaćih izvođača koji su poslužili studentkinji FDU-a Ani Ninković da za ispitni rad problematizuje temu nasilja nad ženama u domaćim pjesmama.

Ninković je u svom radu navela pregled domaćih i regionalnih pesama u čijim tekstovima dominiraju motivi ženskog poniženja kao ultimativnog dokaza ljubavi prema partneru.

„Romantizacija ženskog poniženja kao ultimativnog dokaza ljubavi prema muškarcu, relativizacija, a katkad i promocija muškog nasilja u porodično-partnerskom kontekstu centralni je motiv u odabranih trideset šest pjesama srpskih, hrvatskih, bosanskih i slovenačkih izvođača“, navela je Ninković u svom radu koji analizira pjesme nastale od početka osamdesetih do danas.

O uzroku takvog ophođenjenja prema ženama u domaćoj popularnoj muzici za Danas govori Tanja Ignjatović iz Autonomnog ženskog centra. Ona primećuje da to nije samo „lokalna“, regionalna pojava, već da takvi narativi postoje i u popularnoj svjetskoj muzici.

Prema njenim riječima, takav sadržaj možete naći u malo suptilnijoj formi u umetničkim proizvodima svih vrsta: književnosti, poeziji u filmovima osobito, a pre svega u muzici. Kako kaže, taj diskurs je u određenim periodima više naglašen, a to što ga mi trenutno posebno zapažamo ima veze sa porastom desnog i konzervativnog političkog talasa.

– Mi smo trenutno globalno u takvom jednom diskursu konzervativnog, desnog, radikalno i fundamentalnog talasa koji inače udara na sva ženska prava, pa onda nije čudno što muzika i druge umjetnosti sadrže takve poruke. Momentalno postoji snažan udar na reproduktivna ženska prava, a to je očigledno povezano i nije ništa novo. Period o kome je studentkinja pisala (od osamdesetih do danas) za Srbiju i region se vezuju sa ozbiljnim nacionalističkim, tradicionalističkim i retrogradnim nastojanjima, koji su se doista pojavili osamdesetih godina. Oni su bili priprema za raspad države, za ratove – primećuje ona.

Kao primjer navodi pad kvota žena u parlamentima početkom devedesetih i ranije, koja su u komunističko vreme bila rezervisana za učešće žena i mladih osoba u političkom životu. Ignjatović objašnjava da su takvi tekstovi u popularnoj muzici tog perioda posledica želje da se rat opravda i podstakne nacionalizam i ratničko raspoloženje, što je uvek povezano sa muževnošću. Tako su i pesme smišljane da naglase rodne uloge muškarca kao heroja – agresivnog i nasilnog i žena koje su im odane do smrti.

– Romantizacija partnerskog i emotivnog odnosa, to da žene mogu da istrpe bilo šta i da žele da istrpe sve zarad ljubavi nije nešto što bi žene same od sebe zapravo stvorile ili što je njihov stav. To je nešto što kultura upisuje djevojčicama i dječacima od rođenja, preko svih kulturnih proizvoda, od čarapica i pidžamica pa preko dječijih pjesmica i priča, bajki… Tako dolazimo i do popularne muzike. Do danas turbo-folk ima potpuno jasnu polarizaciju ženskih i muških uloga i stereotipa: „zna se“ šta je za muškarce, šta za žene – dom i djeca. To je nešto očekivano, što se proizvodi onda kad to politici odgovara, i što se pojačava kada politici odgovara. Čak sam i sigurna da proizvodnja vrste muzike i zvjezda, toga ko je popularan, nije slučajna – zapaža Ignjatović.

Prema njenim riječima, ne samo da su poznate zvezde u određenim momentima pjevale muziku sa mizoginim tekstovima, već su neke od njih i svojim životom to pokazivale.

– Zvjezda je Ceca Ražnatović, a ona je tu filozofiju u potpunosti i živjela i pjevala, zato što je trebalo normalizovati i takvu vrstu uloge muškarca i žene, i nisam sigurna da njena popularnost nije proizvedena, tj. da ona nije politički proizvođena i podržavana. Nama su sklanjani određeni muzički sadržaji, i taj javni sektor i oni koji imaju uticaj na to šta mi gledamo i slušamo je podržavao i forsirao takvu muziku, jer nam je takav sadržaj bio potreban kako bi se stvorila određena atmosfera u društvu – konstatuje Ignjatović.

Ona zaključuje da pjesme nisu popularne samo zato što ih publika bira već zato što se ukus proizvodi i forsira, kako biste mogli odgajiti generacije kojima je normalno nešto što zapravo ne može biti poželjno stanje stvari.

Izvor Danas




Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *