lada Srbije je usvojila predložene izmjene Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima (ZOBS), donoseći značajne promjene u oblasti kazni za saobraćajne prekršaje. Ključna inovacija koju donosi novi zakon je uvođenje nove kazne – oduzimanje vozila. Prema ovim izmenama, vozači koji se ogriješe o ozbiljne prekršaje mogu se suočiti sa gubitkom prava na vožnju, dok spisak prekršaja koji su podložni oduzimanju vozila obuhvata čak 18 stavki.
Predložene izmene ZOBS-a koje je usvojila Vlada Republike Srbije donose brojne novitete, a jedan od najznačajnijih aspekata je uvođenje oduzimanja vozila kao kazne za niz ozbiljnih prekršaja. Prema ovom predlogu, vozači koji budu uhvaćeni u izvršenju prekršaja sa spiska za treći put u roku od dve godine rizikuju da ostanu bez svog vozila. Ovaj pristup se temelji na prepoznavanju vozača kao “nepopravljivih povratnika” i primenjuje se kao “najstroža kazna”.
Spisak prekršaja koji mogu dovesti do oduzimanja vozila obuhvata niz ozbiljnih prekršaja, uključujući vožnju pod dejstvom alkohola sa koncentracijom većom od 1,2 promila, prekoračenje dozvoljene brzine za velike vrednosti, prevoz dece na mestima koja nisu adekvatna za to, kao i prolazak kroz crveno svjetlo na semaforu u kratkom vremenskom intervalu. Ova kazna se primenjuje samo ako vozač bude uhvaćen treći put u izvršenju nekog od navedenih prekršaja u periodu od dve godine.
Ovo je 18 neoprostivih grehova na srpskim drumovima:
1. Vožnja pod dejstvom alkohola sa više od 1,2 promila
2. Odbijanje alkotestiranja ili testiranja na drogu
3. Prekoračenje brzine za više od 80 km/h van naselja
4. Prekoračenje brzine za više od 70 km/h u naselju
5. Prekoračenje brzine za više od 60 km/h u zoni škole ili zoni „30“
6. Prekoračenje brzine za više od 50 km/h u zoni usporenog saobraćaja
7. Prevoz deteta mlađeg od 12 godina na mestu vozača
8. Prevoz deteta mlađeg od 12 godina na mestu koje nije predviđeno za sedenje (prtljažnik, instrument tabla, zadnja polica, spoljni delovi vozila i sl.)
9. Prolazak kroz najmanje dva crvena svetla na semaforu u razmaku kraćem od 10 minuta
10. Preticanje kolone vozila preko neisprekidane (pune) linije
11. Vožnja bez položene ijedne vozačke kategorije
12. Vožnja tokom mere zabrane upravljanja vozilom
13. Vožnja nakon oduzimanja vozačke dozvole zbog nakupljenih kaznenih poena
14. Vožnja za vreme privremenog isključenja iz saobraćaja
15. Vožnja noću na neosvetljenom putu bez ijednog uključenog svetla na vozilu
16. Preticanje ili obilaženje vozila koje se zaustavlja ili se zaustavilo radi propuštanja pešaka na pešačkom prelazu
17. Preticanje kolone pod pratnjom
18. Nepropuštanje vozila pod pratnjom
Profesor saobraćajnog fakulteta u penziji, Milan Vujanić, smatra da je uvođenje oduzimanja vozila korak u pravom smeru. On ističe da se ovakva kazna može pokazati efikasnom, naročito zbog mentaliteta vozača na ovim prostorima. Gubitak vozila za mnoge vozače predstavlja težu kaznu od novčane. Vujanić naglašava da kazne moraju imati preventivni i represivni karakter kako bi delovale odvraćajuće.
Proces oduzimanja vozila je relativno jednostavan prema novom zakonu. Saobraćajni policajac koji zaustavi vozača zbog težih prekršaja može proveriti da li je vozač ranije kažnjavan za isti prekršaj. Ako se utvrdi da je vozač već dva puta ranije bio kažnjen za neki od 18 težih prekršaja, policajac može odmah oduzeti vozilo i izdati potvrdu o privremeno oduzetim predmetima. Vozilo će biti privremeno zadržano sve dok se ne okonča sudski postupak, a u slučaju osuđujuće presude, vozač zauvek ostaje bez svog vozila.
Nacrt novog zakona sada ide na razmatranje u Narodnu skupštinu, a uvođenje ove nove kazne ima potencijal da značajno utiče na ponašanje vozača i unapredi nivo bezbednosti saobraćaja na putevima u Srbiji.
