Tutin, 29. januar 1945. – U arhivama pronašli smo dokument koji baca svjetlo na malo poznatu stranicu historije Sandžaka u Drugom svjetskom ratu. Izdala ga je komunistička uprava na današnji dan prije 78 godina, s pečatom “Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Sandžaka”, potvrđujući postojanje i aktivnosti ove regije kao centra otpora fašizmu.
Dokument, koji se odnosi na obrazovne potrebe tadašnjeg vremena, pisao se ijekavicom, što ukazuje na nastojanje tadašnjih lidera da očuvaju lokalni identitet i jezik. Ovo je važno s obzirom na činjenicu da je bosanski jezik, koji se tradicionalno govori ijekavicom, bio maternji jezik većine Bošnjaka u Sandžaku.
Nalazi potvrđuju da Bošnjaci nisu bili samo prisiljeni saradnici okupatora, kako je često pogrešno prikazivano, već aktivni učesnici Narodnooslobodilačke borbe (NOB). Ovo demantuje predrasude koje su se godinama održavale i ističe njihovu borbu protiv četničkih hordi koje su vršile zločine nad Bošnjacima u regionu.
Treba se istaći i podrška pravoslavnog stanovništva za uspostavljanje ZAVNO Sandžaka u antifašističkom pokretu, što je važan aspekt međuetničke solidarnosti u tom teškom periodu.
Dokument je više od historijske relikvije; on je podsjetnik na zajedničku borbu i patnju ljudi u Sandžaku bez obzira na vjersku ili etničku pripadnost. Ovo otkriće ne samo da potvrđuje značaj Sandžaka kao historijske regije otpora, već i naglašava važnost zajedničke borbe za slobodu i pravednost. Čuvanje ovakvih dokumenata vitalno je za razumijevanje kompleksne historije Balkana i njegovih naroda.
